HUNJAVICA

Hunjavica je najpoznatija i najčešća bolest nosa. To je, upala nosne sluznice, odnosno sluznica jako oteče i zacrveni se. Ujedno je izlučivanje sluzi jako pojačano. Hunjavica je nosni katar koji se javlja u većini slučajeva u lakom obliku, ali često je i ozbiljna bolest zbog koje cijeli organizam znatno oslabi.

ALERGIJSKO ZAPALJENJE SLUZNICE NOSA

Pod ovim oboljenjem podrazumijeva se naglo zapaljenje nosne sluznice, očnog trakta, ždrijela, grla i dušnika. Javlja u vrijeme cvjetanja trava, žitarica i drugog bilja, otprilike u periodu april-juli, a uzrok je cvijetni prah.

Često se dešava da bolest počinje naglo, sa jakom hunjavicom i nadraživanjem na kihanje, upalom očnog kapka, otečenim očnim kapcima te mučnim bolovima u licu i glavi. Tome se pridružuju grebanje i paljenje u ždrijelu, otežano gutanje, što je znak da je bolest zahvatila i donje dijelove disajnih organa. Veoma često nastupaju mučne disajne zaduhe koje potpuno nalikuju izrazitim nastupima zaduhe ili astme.

AKUTNI BRONHITIS

Bolest se očituje u jakom kašljanju i osjećaju da se iza prsne kosti nalazi rana. U početku bolesti izlučivanje sluzi je vrlo slabo. Kasnije se povećava. U samom početku sluz se oteže, zatim postaje tekuća, a naposljetku završava sluzavom masom. U jakog zapaljenja ima i tragova krvi. Početak zapaljenja dušnika može se raspoznati pištanjem iz prsa, koje kasnije prelazi u glasno hroptanje. Obično se javlja mala groznica, a opšte je tjelesno stanje dosta neugodno.

PROŠIRENJE DUŠNIKA

Pojavljuje se poslije kroničnog zapaljenja dušnika, ili nakon upale pluća ili podrebrice, uslijed kojih dušnici gube svoju rastezljivost i otpornost. Ukoliko se nakupi veća količina sluzi u tako promjenjenim dijelovima, ili ako jaki kašalj izaziva preveliki pritisak na tim mjestima, onda se prošire pa se uslijed smanjenja rastezljivosti ne mogu više vratiti, odnosno skupiti. Na taj način, postupno nastaju gomilanja u obliku vrećica raznih oblika, koje su obložene bolesnom sluznicom, povremeno skvrčenom i ispunjene sluzavom masom.

HRONIČNI BRONHITIS

Nadovezuje se na akutni katar, ili na bolesti koje dovode do jakog zastoja krvnog optoka. Gotovo uvijek javlja se kod srčanih mana. U lakim slučajevima očituje se u jutarnjem kašljanju i izbacivanju rastezljive, Ijepljive sluzi uz koju se zatim pojavljuju pomiješane male količine krvi. Pred večer kašalj se pojačava. Ukoliko bolest traje veoma dugo, ponekad se događa da se zbog promjene vremena katar naglo pogorša, što izaziva ponestajanje daha i gušenje, zbog čega bolesnici moraju po cijelu noć prosjediti u krevetu. Izbacivanje sluzi čas je neznatno čas obilno. Kod iskašljavanja pojavljuju se dva sloja — donji je gnojan, a gornji sluzast i pjenast.

ASTMA

Pod astmom (zaduhom) podrazumijeva se naglo nestajanje daha. Neposredan uzrok tome je grč prstenastih mišićnih vlakana u finim i sitnim ograncima dušnika, koji se javlja zajedno s otečenom sluznicom. Zbog toga nastaje toliko suženje da se vazduh ne može više povlačiti. Uglavnom je spriječeno izdisanje, zbog čega se vazduh u plućima proširi, a plućni mjehurići jako rastegnu. Napuhana pluća opet pritisnu ogranke dušnika čime se, iako su pluća prepuna vazduhom, javljaju posljedice zagušenja.

UPALA KRAJNJEG DEBELOG CRIJEVA (PROKTITIS)

Pod tom bolešću podrazumijeva se upala sluznice i stijenke krajnjeg debelog crijeva. I kod te upale sluznica se zacrveni i otekne, ali bolest se razlikuje od katara drugih dijelova crijeva. Bolest nastaje kada bakterije prodru u sluznicu gdje se dalje razvijaju. Akutni katar krajnjeg debelog crijeva može prouzročiti nahlada, opstipacija, gliste, infekcija i sl. Prepoznatljivi znak bolesti je Ijuta i žareća bol u tom dijelu crijeva s proljevom i grče-vima čmara, što satima mogu potrajati. Često taj grč zahvati mokraćni mjehur tako da može nastupiti potpuni zastoj mokraće. Ponekad sluznica krajnjeg debelog crijeva otekne tako jako, da izađe napolje i nalikuje na izvalu crijeva. U početku bolesti izlučivanje je često krvavo, kasnije gotovo gnojno i pomiješano s nešto sluzi.

Dok uobičajena, akutna upala krajnjeg debelog crijeva prolazi za dvije do tri sedmice, zaraza traje jako dugo te postaje hroničnom. Upala se može proširiti i u području oko crijeva, gdje se stvaraju apscesi koji probijaju oko čmara (periproktitis) uzrokujući gnojne upale.

ULCEROZNA UPALA DEBELOG CRIJEVA (ULCEROZNI KOLITIS)

Bolest nastaje kad se upali debelo crijevo, tj. kad u zapaljenoj sluznici nastaju oštećenja u obliku čireva. Bolest se očituje osnovnim znacima: proljevima popraćenim krvlju, gnojem i sluzi. Bolest može biti raznog stepena težine, a vraća se u različitim vremenskim razmacima. Od nje obolijevaju sve uzrasne grupe, međutim, učestalija je u mlađih odraslih osoba, više u žena nego u muškaraca. Gotovo u polovici slučajeva bolest se pojavljuje sa simptomima koji su svojstveni upali debelog crijeva, tj. sa češćim stolicama sa sluzi, no kasnije se pojavljuje i krv u stolici. Bolest ponekad započinje i obilnim krvarenjem u stolici. U mnogih bolesnika, nakon nekoliko sedmica stanje se uglavnom smiri, ali nakon nekoliko mjeseci ili godina bolest se ponovo pojavljuje.

TVRDA STOLICA (OPSTIPACIJA)

Od svih poremećaja kojima su izložena crijeva, najučestaliji je hronični zatvor — opstipacija. Uzrok bolesti leži, prije svega, u nedovoljnom kretanju i namjernom zaustavljanju navale stolice kad se pojavi. Zdravi se Ijudi u 24 sata jednom ili dvaput očiste, što je odraz prirodne probave. Događa se i učestalije čišćenje u toku dana, no to ne mora biti znak posebnih poremećaja. Patnje koje uzrokuje zatvor ne utječu samo na tijelo nego i na duševno stanje. Ljudi s opstipacijom vrlo su razdražljivi. To je, inače, bolest od koje ponajviše boluju radnici koji pri poslu sjede ili se uopšte malo kreću.

HEMOROIDI (ŠULJEVI)

Šuljevi ili hemoroidi prava su napast za Ijude, posebno za muškarce srednje dobi. Bolest se očituje u obliku čvorića na proširenim venama na izlasku debeloga crijeva, tj. na čmaru. Postoje unutrašnji i vanjski čvorići. Oni su mekani i bezbolni sve dok se ne upale. U većini slučajeva bolest nastaje pogrešnim načinom življenja i lošom ishranom. Bolest pogađa Ijude koji uglavnom sjede i malo se kreću, a jedu malo voća i povrća. Bolest se u početku prepoznaje nesnosnim svrabežom u predjelu čmara. Česta je pojava krvarenja što se javlja na kraju nužde. Razlikujemo lakši i teži oblik oboljenja a time i primjereno liječenje Ijekovitim biljem.

OBOLJENJE ŽLIJEZDE PROSTATE

Prostata je muška polna žlijezda s vanjskom sekrecijom. Nalazi se ispod mokraćnog mjehura, ispred rektuma, krajnjeg dijela debelog crijeva. Kroz prostatu prolazi mokraćna cijev. U mlađim godinama prostata uglavnom obolijeva od akutne i hronične upale, uzrokovane kapavcem (gonorejom). U šestoj deceniji života prostata se postepeno povećava (hipertrofija ili adenom) što stvara poteškoće kad se mokri i vrši seksualni snošaj.

Akutna upala žlijezde prostate javlja se uz bolove, oteklinu, često mokrenje i povišenu temperaturu. Hronična upala prostate (hronični prostatitis) javlja se bez znakova akutnog prostatitisa.

KATAR TANKOG CRIJEVA (ENTERITIS)

Upalno oboljenje tankog crijeva nastupa proljevom, bolom i napetošću u stomaku. Uz to se javlja gubitak apetita, povraćanje s čestim povišenim temperaturama. Najučestaliji uzrok je trovanje hranom, teškim metalima, arsenom ili lijekovima, te zaraza okuženom hranom. Uzrok bolesti može biti prehlada i nezrelo voće.

KATAR DEBELOG CRIJEVA

To je upala debelog crijeva. Razlikujemo akutni i hronični koliris. Akutni nastupa, uglavnom, s upalom tankog crijeva (enterokolitis). Od te bolesti mogu bolovati sve dobne skupine Ijudi. Simptomi bolesti obično započinju nakon greške u ishrani. Nekoliko puta dnevno bolesnika napada nužda i bolovi u stomaku. Proljevi uglavnom nisu obilni, a u stolici nema gnoja i krvi, ali može biti priličnih količina sluzi. Nakon nekoliko sedmica stanje se smiruje, ali se može vratiti i trajati godinama. Znatan broj bolesnika vremenom ostaju bez smetnji prirodnim putem ili liječenjem, druge, pak, pogađa opstipacija (tvrda stolica), a ponekad se javljaju znakovi ulceroznog kolitisa. 

ISPADANJE ČMARA I KRAJNJEG DIJELA DEBELOG CRIJEVA

Rektum je zadnji dio debelog crijeva. Anatomski ima čvrst položaj, no pod posebnim utjecajem događa se da iskoči. Ili iskoči samo sluznica čmara ili, pak, čitavo izlazno crijevo. Posebni uzroci bolesti  su: učestalije i jače istiskivanje izmetine zbog kronične opstipacije, upala izlaznog crijeva, šuljevi, česti porođaji, a u muškaraca povećanje žlijezde prostate s otežanim mokrenjem i, s tim u vezi, jačim stiskanjem. Sve te pojave mogu prouzrokovati da se cijev izlaznog crijeva rastegne ili opusti. Najprije ispadne sluznica čmara, a kasnije i crijevo što visi poput krvavog konopca. Crijevo se može lagano utisnuti, ali zakratko. Na zastarjelim ispadnutim dijelovima sluznica je suha i kožasta, a nerijetko se stvaraju čirevi. Kod velikih ispadanja ponekad se dogodi da zamorni mišić čmara postane tako neosjetljiv da nastupa nehotično izlučivanje sekreta.

UREMIJA

Uremija je najteži oblik hronične upale bubrega. Bolest nastupa kad je bubreg tako oslabio i popustio da teško izlučuje štetne sastojke putem mokraće.

Prvi simptomi bolesti su duševna potištenost i umor kojega uzrok bolesnik ne može ustanoviti. Bolesnik često mokri i danju i noću, a mokraća je kristalno bistra. Nema apetita, odvraća se od jela, a uz to se pojavljuju proljevi i povraćanje. Uz prve znakove bolesti javlja se glavobolja i nesanica. Bolesnik se osjeća kao u polusnu iz kojega se budi na najmanji šum. Postaje bezvoljan i zbunjen. Nastaju trzaji u mišićima, koji često prelaze u grčeve, a diše duboko i ubrzano. Na koži se pojavljuje svrbež, često i s prvim znacima oboljenja.

UPALA MOKRAĆNOG MJEHURA

U gotovo 80 posto slučajeva uzročnik upale mokraćnog mjehura su koli-bacili što se nalaze u debelom crijevu, gdje razgrađuju hranu. U debelom crijevu koli-bacili su korisni, no kad prodru u mokraćne kanale i mokraćni mjehur, izazivaju teške upale. Dakle, u debelom crijevu su ti bacili korisni i neophodni, a u mjehuru i mokraćnim kanalima štetni i opasni. 

U normalnim je prilikama mokraćni mjehur otporan na zarazu izvana. Izlučivanjem mokraće mjehur se ispire od prispjelih bakterija. Do zastoja u izlučivanju mokraće može doći uslijed suženja odvodne mokraćne cijevi što nastaje poslije raznih upala ili zbog tumora u mjehuru. U starijih muškaraca do zastoja mokraće dolazi povećanjem žlijezde prostate.

UPALA MOKRAĆNIH KANALA

Uretra ili mokraćovod je mokraćni kanal kojim se iz bubrega u mokraćni kanal odvodi mokraća. Čim se u bubrežnoj zdjelici nakupi mokraće, ona se odmah isprazni. To se vrši ritmičkim stezanjem i rastezanjem mokraćovoda, a mokraća se u mlazovima istjeruje u mjehur.

Upala mokraćovoda nastupa gotovo uvijek kao posljedica upale bubrega, jer se klice izlučuju s mokraćom i zaraze mokraćovod. Do upale mokraćnih kanala dolazi osobito onda kad u mokraćovodu nastupi neko suženje koje izaziva zastoj mokraće. Onda mokraćovod oboli od tuberkuloze pri čemu odeblja i suzi se.

Mokraća se iz mjehura odvodi mokraćnom cijevi koja je u muškaraca dugačka otprilike 20 cm, a u žena otprilike 4 cm. Do upale mokraćne cijevi u muškaraca dolazi oboljenjem žlijezde prostate ili zbog kapavca. Zbog toga što je mokraćna cijev kratka, u žena nastupaju često upale mokraćne cijevi i to zbog toga što se u neposrednoj blizini mokraćne cijevi nalazi otvor debelog crijeva. Upala se očituje jakim bolovima oko mokraćne cijevi i pri mokrenju.

TUBERKULOZA MOKRAĆNOG MJEHURA

Tuberkuloza mokraćnog mjehura nastupa kao posljedica kuloze bubrega. Bacili tuberkuloze mokraćom dolaze iz bubrega ugnijezde se u mjehuru, na mjestu gdje se mokraćovod spaja mjehurom.

Tuberkuloza mokraćnog mjehura počinje jakim bolovima u mjehuru, posebno prilikom mokrenja. Kod svake upale kraćnog mjehura sluznica je osjetljiva i razdražljiva. Kod upala brzo se smiruje, međutim, kad je riječ o tuberkuloznoj upali, bolovi ne popuštaju. Osim toga, za vrijeme te bolesti mjehur ne može zadržati nimalo mokraće, a to izaziva stalnu potrebu za mokrenjem. Kod razvijenijeg oblika bolesti mokraća je ponajviše krvava i sama izlazi iz mokraćne cijevi.

TUBERKULOZA BUBREGA

Uz pluća, od tuberkuloze najčešće obolijevaju bubrezi. Tuberku-loza bubrega nastaje kao posljedica primame zaraze tuberkulozom što se bila prividno smirila zakrečenjem žarišta. Međutim, zbog slab-Ijenja organizma i smanjenja otpornosti, bacili tuberkuloze ponovo se aktiviraju i krv ih raznosi po tijelu. Kohovi-bacili dolaze do bubrega, ugnijezde se i izazivaju bolest.

Bolest nastaje između 20. i 40. godine života. Bacili se ponajprije smjeste u kori bubrega ispod same njegove površine. Tu mogu ostati godinama a da se ne jave znakovi bolesti. Zahvaljujući otpomosti organizma kadšto dolazi do spontanog izlječenja. Međutim, kad se zaraza proširi, dolazi do središta bubrega, što uzrokuje upalu bubrega, raspadanje i stvaranje kaverne, kao u plućima. Odatle se zaraza može veoma lako proširiti na zdjelicu bubrega, mokraćovod i mokraćni mjehur.

U početku tuberkuloza ne pokazuje posebne simptome po kojima bi se razlikovala od drugih bolesti bubrega. Prvi znak bolesti je često mokrenje i pojava krvi u mokraći. Uz to se pojavljuje povišena tjelesna temperatura, no to ne mora biti redovito. Bol u predjelu bubrega javlja se dosta često.

LIJEK PROTIV MOKRENJA U KREVET

Ukoliko bolesnik mokri u krevet treba da pripremi i pije jedan od dva preporučena čaja (odabir ovisi o bolesniku).

HRONIČNA UPALA BUBREGA

Bolest nastupa kao posljedica neizliječene i zapuštene akutne upale bubrega. Dakle, svakoj kroničnoj upali bubrega prethodi akutna upala bubrega. Najučestaliji i najraniji znak bolesti je često mokrenje noću, koje prekida san. Bolesnici su blijedožute boje, a tuže se na pomanjkanje teka i umor. U mokraći se nalazi krv, pojavljuju se jake glavobolje a krvni tlak obično poraste. Nakon nekoliko godina bolesti, pojavljuje se jako oticanje kao znak znatnog slabIjenja bubrega.

KAMENAC U MOKRAĆNOM MJEHURU

Kamenac rijetko kada nastaje u samom mokraćnom mjehuru. Nastaje uglavnom u bubrezima, a kroz mokraćovod dolazi u mjehur gdje ostaje i vremenom se poveća daljnjim taloženjem otpadnih tvari iz soli iz mokraće. Kamenac stalno trlja sluznicu mjehura zbog čega nastaju upale mjehura. 

BUBREŽNI KAMENCI

Bubrežni kamenci stvaraju se iz otpadnih tvari i soli što se nalaze u mokraći. Što je manje mokraće, to je u njoj više otpadnih tvari i soli. U našim krajevima bubrežni kamenci dosta su česta pojava, posebice u Primorju. Kamenci uglavnom nastaju u jednom bubregu. Isto tako, najčešće se javlja jedan kamenac, dok su rijetki slučajevi kad istodobno u bubregu postoji nekoliko kamenaca. Bolest pogađa najviše muškarce u dobi od 25 do 45 godina. U djece i Ijudi u dobi iznad 45 godina kamenci nastaju uglavnom u mokraćnom mjehuru. Toj su bolesti skloni Ijudi koji se pri radu mnogo znoje i gube mnogo tekućine, zatim oni koji veoma malo mokre — a malo mokre jer ne uzimaju veće količine tekućine.

Glavni znak bolesti je jaka bol u predjelu bubrega, koja se širi uzduž odvodne mokraćne cijevi do prepone. Uz bol osjeća se mučnina i povraćanje. Bol nastupa u vidu napada koji postupno popušta pa se opet ponavlja. To su tzv. bubrežne kolike. Nastaju iznenada, a izazivaju ih vožnja po neravnoj cesti, kad čovjek skače ili trči i sl. Do tada je kamenac mirovao u svojem ležištu; međutim, vanjskim utjecajem pokreće se i zatvara otjecanje mokraće. Jakim stezanjem bubrežne zdjelice ili mokraćovoda organizam pokušava istisnuti kamenac, a to uzrokuje žestoke bolove. Poslije svakog napada pri kraju mokrenja primjećuje se nešto malo krvi, a kadšto je sva mokraća krvava. Krv dolazi otuda što je kamenac oštetio odvodni kanal.

BOLESTI BUBREGA

U bubrezima nastaje mokraća. Oni iz tijela izlučuju štetne tvari koje nastaju prilikom promjene tvari. Štetne tvari su uglavnom mokraćna kiselina i sama mokraća. U jednoj minuti kroz bubrege proteče 1-1,5 litra krvi, koju pročiste, tako da štetne tvari odvoje, a sve ostale vrate u krvotok. Bubrezi mogu prestati vršiti svoju funkciju najviše 2 do 3 sata, a da ne naškode organizmu.

Da bi normalno tekao proces razmjene tvari u organizmu, čovjeku je dnevno potrebno otprilike 2,5 litre tekućine. Najveći dio tekućine unosi se u obliku čiste vode, ili neke druge tekućine, dok se određene količine unose putem hrane. Od te količine u vidu mokraće izluči se do 1,5 litra, a preostala količina izlučuje se znojenjem kroz kožu ili disanjem.